De functionele analyse
Een manier om de “juiste” (at arm's length) prijs voor een transactie (of reeks van transacties) tussen verbonden partijen te bepalen, is om op basis van interne economisch parameters de winstallocatie te bepalen met in achtneming van de economische kernwaarden die normaliter bepalend zijn voor de winstgevendheid van bepaalde activiteit: de uitgevoerde functies, de gelopen risico's en de investering in activa (functionele analyse).
Binnen de functionele analyse moeten ook de contractvoorwaarden, de economische omstandigheden rond de transacties en de toepasselijke bedrijfsstrategieën van de onderneming in aanmerking worden genomen, maar dan meer als context en niet perse als zelfstandige parameters. Uiteindelijk kan echter de context van groter belang blijken te zijn voor een economisch juiste winstverdeling dan de parameters zelf, zoals:
- de uitgevoerde functies
- de verdeling van risico's
- de investering in activa
De uitgevoerde functies
De basis voor elke functionele analyse, is de juiste identificatie en kwalificatie van functies die door elke onderneming binnen de groep worden uitgevoerd, en daaraan verbonden, de werkelijke waardebepalende factoren binnen van de onderneming binnen de groep. De economische waarde van elke functie binnen de totale bedrijfsketen moet worden bepaald, waarbij zowel het subjectieve perspectief van de onderneming als de harde economische cijfers van belang zijn.
De functies die kunnen worden geïdentificeerd kunnen alle normale functies omvatten die men zou verwachten aan te treffen in vergelijkbare ondernemingen en kunnen, afhankelijk van de aard van de onderneming, bijvoorbeeld omvatten: productie, assemblage, onderzoek en ontwikkeling, aftersales, inkoop, distributie, marketing, reclame, verkoop, transport, etc.
De verdeling van risico's
De juiste prijs van een transactie of een serie van transacties zal in de meeste gevallen worden beïnvloed door de verdeling van risico's tussen partijen. In het algemeen zal het zo zijn dat een hoger risico een hoger rendement rechtvaardigt. Op deze regel bestaan echter ook evidente uitzonderingen. Een verouderde bedrijfsstrategie zal bijvoorbeeld van nature een hoger risico inhouden dan een hedendaagse strategie, maar dit is geen garantie voor een hoger rendement. Het is zelfs waarschijnlijker dat een lager rendement zal optreden. Een zelfde redenering kan gevolgd worden voor speculatie.
Dit alles doet echter niets af aan het economische principe dat bedrijfsactiviteiten met een laag risico doorgaans een laag rendement opleveren, en bedrijfsactiviteiten met hoge risico's een hoger rendement behalen.
Relevante risico’s kunnen zijn: landenrisico, marktrisico, productaansprakelijkheidsrisico, kredietrisico, technologierisico, verliesrisico, financiële risico's, enz.
De door partijen afgesloten overeenkomsten zullen altijd het uitgangspunt zijn om de verdeling van risico’s tussen partijen vast te stellen, maar niet in alle gevallen weerspiegelen de contractuele regelingen de feitelijke relatie tussen partijen, met name als het transacties tussen verbonden partijen betreft.
Naast de contractuele verdeling van risico's zal dan uitdrukkelijk ook aandacht moeten worden besteed aan de feitelijke capaciteit van de betrokken partijen om de contractueel aanvaarde risico’s ook werkelijk op te vangen.
De investering in activa
De investering in activa kan ook een belangrijke indicator zijn voor het te behalen rendement en de winstgevendheid. Dit geldt voor materiële activa, zoals machines of materialen, maar zeker ook voor immateriële activa, zoals merken, handelsmerken en octrooien.