Inwoners van Nederland zijn in de regel aan de Nederlandse belastingheffing onderworpen voor het wereldwijd inkomen en vermogen. Uitgangspunt voor de Nederlandse belastingheffing is het woonplaatsbeginsel. Inwoners van andere landen worden alleen aan de Nederlandse belastingheffing onderworpen voor bepaalde inkomsten en vermogensbestanddelen met een Nederlandse bron. Voor buitenlanders geldt het situs (bron) beginsel. 

Deze combinatie van woonplaats- en situsbeginsel vindt men in de meeste landen terug. Een logische consequentie hiervan is dat internationaal dubbele belastingheffing optreedt. Een inwoner van Nederland zal in beginsel in Nederland voor het wereldinkomen worden belast, inclusief het al in het buitenland belaste inkomen. In het internationale verkeer is dubbele belastingheffing derhalve eerder regel dan uitzondering.   

Landen kunnen autonoom besluiten om met elkaar, meestal in bilateraal verband, afspraken te maken om dubbele belastingheffing te voorkomen. Deze landen sluiten daartoe een belastingverdrag af. 

Welke landen een verdrag met elkaar afsluiten is primair een politieke keuze. Hierbij spelen ook budgettaire en economische overwegingen een rol (bijv. het bedrag van de wederzijdse handel en/of investeringen). Landen zullen niet snel geneigd zijn om een verdrag af te sluiten met een land dat een totaal ander belastingregime of een totaal andere maatstaf van belastingheffing heeft. Dit verklaart waarom tax havens vrijwel geen belastingverdragen hebben afgesloten. Het verklaart ook waarom  landen met een belastingheffing gebaseerd op het territorialiteitsbeginsel over het algemeen minder belastingverdragen hebben afgesloten met Westerse landen die hun belastingheffing doorgaans baseren op het woonplaatsbeginsel.

Voor een overzicht van de door Nederland afgesloten belastingverdragen verwijzen wij naar de pagina Belastingverdragen - overzicht van de Nederlandse belastingverdragen. Voor lopende verdragsonderhandelingen verwijzen wij naar de pagina  Belastingverdragen - overzicht van lopende onderhandelingen

Ten einde maximale uniformiteit van belastingverdragen te bereiken, zijn over het te voeren verdragsbeleid afspraken gemaakt binnen de OESO. De OESO heeft een modelverdrag vastgesteld met een officieel commentaar dat uitleg geeft over de interpretatie van de verdragsbepalingen. Het modelverdrag heeft zelf geen bindende werking en heeft officieel slechts de status van aanbeveling. In de praktijk nemen echter de meeste lidstaten dit modelverdrag en het officiële commentaar daarop als uitgangspunt voor hun verdragsonderhandelingen. In de praktijk betekent dit ook dat het modelverdrag en het officiële commentaar een belangrijke rol spelen bij de uitleg van verdragsbepalingen. 

In een belastingverdrag wordt afgesproken welk land over welke inkomsten belasting mag heffen en op welke wijze beide landen een tegemoetkoming geven aan een inwoner van hun land voor de in het andere land betaalde belasting. 

Opgemerkt zij dat een verdrag alleen bepaalt wanneer een land mag heffen. Het legt geen verplichting op aan het betreffende land om van deze bevoegdheid ook daadwerkelijk gebruik te maken. Dit betekent bijvoorbeeld dat indien volgens een belastingverdrag land X, 10% mag heffen op rente, maar dit land onder zijn lokale wetgeving geen bronbelasting op rente kent, land X niet verplicht is om deze 10% te heffen. Met andere woorden, een belastingverdrag verdeelt alleen heffingsbevoegdheid. Het creëert geen heffingsrechten. 

Voor een overzicht van de in het algemene gelde regels over de verdeling van heffingsbevoegdheid over bepaalde inkomensbestanddelen verwijzen wij naar de pagina Belastingverdragen - bronnen van belastingplicht in het buitenland.    

De allocatie van heffingsbevoegdheden, waaronder de beperking van de bronbelasting tarieven, is in feite de beperkende werking die van een verdrag uitgaat. Daar staat tegenover dat een verdrag ook rechten kan creëren. Dit ziet bijvoorbeeld op het recht op non-discriminatie en het recht voor een inwoner van een verdragsland op een tegemoetkoming voor de in het buitenland al belaste inkomensbestanddelen.  

De manier waarop het belastingverdrag een tegemoetkoming toekent hangt in eerste instantie af van de aard van het inkomen. Ten aanzien van sommige inkomensbestanddelen kan de ontvanger recht hebben op een belastingvrijstelling en voor andere inkomensbestanddelen alleen op een verrekening van de buitenlandse belasting met de Nederlandse belasting. Voor een overzicht van de methode die normaal gesproken wordt toegepast op een bepaald inkomensbestanddeel uit het buitenland verwijzen wij naar de pagina Belastingverdragen - bronnen van belastingplicht in het buitenland.

Voor een overzicht van de bronbelastingtarieven die van toepassing zijn onder de diverse Nederlandse verdragen verwijzen wij naar de pagina's Belastingverdragen - bronbelasting op interest, Belastingverdragen - bronbelasting op royalty's en Belastingverdragen - bronbelasting op dividend.

In u aanspraak wilt maken op een verlaagd verdragstarief of een teruggaaf wilt claimen bij de buitenlandse belastingdienst van te veel in gehouden bronbelasting dient een door het belastingverdrag beschreven procedure te worden gevolgd. Voor meer informatie over te volgen procedures verwijzen wij naar de pagina Belastingverdragen - vrijstelling of teruggaaf buitenlandse bronbelasting.

Voor de bronheffing verschuldigd ter zake van rente, royalty's of dividenden, heeft Nederland zich in de meeste verdragen gecommitteerd aan de verrekeningsmethode (credit). Dit betekent dat de buitenlandse bronbelasting in aftrek kan worden gebracht op de Nederlandse inkomstenbelasting die over het buitenlandse inkomen is verschuldigd. Deze aftrek kan echter nooit hoger zijn dan de Nederlandse inkomstenbelasting die aan het buitenlandse inkomen waarover de bronbelasting was verschuldigd kan worden toegerekend. 

Voor meer informatie over de manier waarop de buitenlandse bronbelasting met de Nederlandse belasting kan worden verrekend verwijzen wij naar de pagina Belastingverdragen - verrekening buitenlandse bronbelasting.

Terug naar index - Belastingverdragen

Terug naar index - Internationale tax planning

Terug naar index - Ondernemen in het buitenland

Terug naar index - Bronbelastingen in het buitenland

Terug naar index - Buitenlandse aandeelhouders of financiers