Schenken erfbelasting 2010
7. Schenken erfbelasting
Vernieuwde successiewet
De nieuwe Successiewet die per 1 januari 2010 ingaat, zorgt ervoor dat de tarieven fors
omlaag gaan, de vrijstellingen voor partners en kinderen groter worden en ook het erven van
een onderneming fiscaal gunstiger wordt.
Een greep uit de verruimingen:
Hogere vrijstellingen en lagere tarieven:
De vrijstelling van erfbelasting voor partners gaat omhoog naar 600.000 euro;
De vrijstelling van erfbelasting voor kinderen gaat omhoog naar 19.000 euro;
De tarieven voor partners en kinderen gaan omlaag naar 10 procent over de eerste 118.000
euro en 20 procent over het restant;
De tarieven voor "derden" zoals neven en nichten gaan omlaag naar 30 procent over de
eerste 118.000 euro en 40 procent over het restant;
Het erven van een onderneming met een waarde tot 1 miljoen euro is voor 100 procent
vrijgesteld. Voor ondernemingen die meer waard zijn, geldt voor het meerdere een vrijstelling
van 83 procent.
De termen ‘successierecht’ en ‘schenkingsrecht’ vervallen en worden vervangen door
‘erfbelasting’ respectievelijk ‘schenkbelasting’.
Alle wijzigingen op een rij. Om te beginnen: de tarieven en vrijstellingen in de schenken
erfbelasting.
Tarieven schenken erfbelasting
|
Nieuwe tarieven schenken erfbelasting (2010)
| |||
|
Deel van de belaste verkrijging
|
Tariefgroep 1
|
Tariefgroep 1A
|
Tariefgroep 2
|
|
|
(partners en kinderen)
|
(kleinkinderen)
|
(overige verkrijgers)
|
|
€ 0 € 118.000
|
10%
|
18%
|
30%
|
|
€ 118.000 hoger
|
20%
|
36%
|
40%
|
|
Oude tarieven successieen schenkingsrecht (2009)
| ||||||
|
|
|
|
Tariefgroep 1
|
Tariefgroep 1A
|
Tariefgroep
2
|
Tariefgroep
3
|
|
|
|
|
(partners en kinderen)
|
(klein
kinderen )
|
(broers/zusters en ouders)
|
(nieten ververwanten)
|
|
Schijf 1
|
0
|
22.763
|
5%
|
8,0%
|
26%
|
41%
|
|
Schijf 2
|
22.763
|
45.519
|
8%
|
12,8%
|
30%
|
45%
|
|
Schijf 3
|
45.519
|
91.026
|
12%
|
19,2%
|
35%
|
50%
|
|
Schijf 4
|
91.026
|
182.042
|
15%
|
24,0%
|
39%
|
54%
|
|
Schijf 5
|
182.042
|
364.073
|
19%
|
30,4%
|
44%
|
59%
|
|
Schijf 6
|
364.073
|
910.163
|
23%
|
36,8%
|
48%
|
63%
|
|
Schijf 7
|
910.163
|
hoger
|
27%
|
43,2%
|
53%
|
68%
|
Vrijstellingen schenken erfbelasting
Nieuwe vrijstellingen schenkbelasting (2010)
Kinderen € 5.000
Kinderen 18 – 35 jaar (eenmalig) of € 24.000
Kinderen 18 – 35 jaar (eenmalig) indien schenking € 50.000
wordt aangewend voor aankoop huis of voor een studie
Overige verkrijgers € 2.000
Nieuwe vrijstellingen erfbelasting (2010)
Partners € 600.000
Kinderen en kleinkinderen € 19.000
Zieke en gehandicapte kinderen € 57.000
Ouders € 45.000
Overige verkrijgers € 2.000
Alle vrijstellingen zijn met ingang van 2010 voetvrijstellingen. Dat betekent dat de vrijstelling niet vervalt als meer wordt verkregen dan de vrijstelling, zoals bij een drempelvrijstelling wel het geval is.
Oude vrijstellingen schenkingsrecht (2009)
Kinderen € 4.556 (voetvrijstelling)
Kinderen 18 – 35 jaar eenmalig € 22.760 (voetvrijstelling)
Overige verkrijgers € 2.734 (drempelvrijstelling)
Oude vrijstellingen successierecht (2009)
Echtgenoten € 532.570 (voetvrijstelling)
Samenwoners € 106.510 – 532.570 afhankelijk duur samenwoning (voetvrijstelling)
Kinderen >= 23
jaar € 10.323 mits verkijging < € 27.309
(gemengde voet/drempelvrijstelling)
Kinderen < 23 € 4.556 per jaar beneden 23 jaar met minimum van
jaar € 10.323 (voetvrijstelling)
Invalide kinderen € 4.556 per jaar beneden 23 jaar met minimum van
€ 13.658 en € 10.323 voor kinderen ouder dan 23 jaar (voetvrijstelling)
Ouders € 45.513 (voetvrijstelling)
Kleinkinderen € 10.323 (drempelvrijstelling)
Overige
verkrijgers € 1.976 (voetvrijstelling)
Wat betekent dit voor verschillende groepen?
Partners
2010
De vrijstelling van erfbelasting gaat omhoog naar € 600.000. Hat tarief bedraagt maximaal 20%. Tot € 118.000 geldt een tarief van 10%.
2009
Voor partners bedroeg de vrijstelling van successierecht € 532.570. Het tarief liep op van 5% tot 27%.
Kinderen
2010
Vanaf 2010 bedraagt het tarief voor kinderen maximaal 20%. Voor een schenking of erfenis tot € 118.000 bedraagt het tarief 10%, voor het meerdere bedraagt het tarief 20%. De vrijstelling voor erfbelasting wordt € 19.000 en voor schenkbelasting bedraagt de vrijstelling jaarlijks € 5.000. De eenmalig verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor kinderen tussen 18 en 35 jaar wordt verhoogd van € 22.760 naar € 24.000. Deze eenmalige vrijstelling kan nog verder verhoogd worden naar € 50.000 indien de schenking wordt gebruikt voor de aankoop van een eigen woning of wordt gebruikt voor een studie. Voor zieke en gehandicapte kinderen komt een vrijstelling voor de erfbelasting van € 57.000.
2009
Voor kinderen liep het tarief op van 5% tot 27%. De vrijstelling van successierecht voor kinderen bedroeg € 10.323 mits de ontvangen erfenis niet meer dan € 27.309 bedroeg. Voor schenkingen gold een jaarlijkse vrijstelling van € 4.556. Verder gold er een eenmalige verhoogde vrijstelling bij schenkingen voor kinderen tussen 18 en 35 jaar van € 22.760.
Kleinkinderen
2010
De vrijstelling voor de erfbelasting wordt € 19.000. Tot € 118.000 bedraagt het tarief 18%, daarboven is het 36%.
2009
Voor kleinkinderen gold een vrijstelling van successierecht van € 10.323 mits ook niet meer dan dat bedrag werd verkregen. Het tarief varieerde tussen de 8% en 43,2%.
Nichten, neven en derden
2010
Het tarief bedraagt 30% over de eerste € 118.000. Over het meerdere is 40% verschuldigd. De vrijstelling voor de schenken erfbelasting bedraagt € 2.000.
2009
Het tarief voor deze groep varieerde tussen de 41% en 68%. De vrijstelling voor successierecht bedroeg € 1.976.
Partnerbegrip
Vanaf 1 januari 2010 kwalificeren als partners:
• Gehuwden en daarmee gelijkgestelde geregistreerde partners (gescheiden van tafel en bed= ongehuwd)
• Ongehuwden, indien wordt voldaan aan alle 5 de volgende voorwaarden: a) Beiden meerderjarig; b) Gezamenlijke huishouding volgens de basisadministratie persoonsgegevens; c) Wederzijdse zorgverplichting aangegaan bij notariële akte; d) Geen bloedverwant in de rechte lijn; e) Geen meerrelaties
Uitzonderingen hierop: 1) Aan voorwaarde c hoeft niet voldaan te worden, mits personen 5 jaar samenwonen; 2) Aan voorwaarde d hoeft niet voldaan te worden, mits een van de partners mantelzorger is (dat wil zeggen: als een mantelzorgcompliment is ontvangen).
Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s)
De ANBIregeling houdt in dat de giften aan ANBI’s aftrekbaar zijn in de inkomstenbelasting of de vennootschapsbelasting. Daarnaast zijn de verkrijgingen door een ANBI of van een ANBI vrijgesteld van schenken erfbelasting. Deze fiscale voordelen gelden in 2009 en blijven in 2010 gelden voor ANBI’s.
Per 1 januari 2010 verandert de norm om als ANBI aangemerkt te worden. Voortaan moet een instelling om als ANBI aangemerkt te worden voor ten minste 90% het algemeen nut beogen. Zodat onbedoeld gebruik wordt tegengegaan. Dit was tot 1 januari 2010 slechts 50%.
Daarnaast komt er een integriteitstoets. De belastinginspecteur kan de ANBIbeschikking weigeren of intrekken. Dit kan indien de ANBI zelf, een bestuurder of een feitelijk leidinggevende van een ANBI, dan wel een voor de ANBI gezichtsbepalend persoon in de afgelopen vier jaar door een Nederlandse strafrechter onherroepelijk is veroordeeld wegens aanzetten tot haat, aanzetten tot geweld of gebruik van geweld.
De tot 31 december 2009 afgegeven ANBIbeschikkingen vervallen van rechtswege per 1 februari 2010. Alle bestaande ANBI’s hebben een formulier ontvangen waarop ze kunnen aangeven of ze aan de voorwaarden voldoen om als ANBI nieuwe stijl aangemerkt te worden. Als een ANBI op het formulier aangeeft aan de nieuwe voorwaarden te voldoen en het formulier voor 6 januari 2010 heeft teruggestuurd, dan wordt haar ANBIstatus na 1 februari 2010 voortgezet. In alle andere gevallen zal de ANBIstatus vervallen.
Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s)
De vrijstelling voor amateursportinstellingen en niet commerciële dorpshuizen in de Successiewet vervalt per 1 januari
Afgezonderde particuliere vermogens (APV’s)
Een APV is een afgezonderd vermogen waarmee vooral een particulier belang wordt gediend. Hierbij kan gedacht worden aan trusts en buitenlandse stichtingen. Nederlandse belastingplichtigen kunnen betrokken zijn bij een APV, als oprichter of als begunstigde. Het vermogen in trusts en stichtingen wordt doorgaans niet aangegeven bij de Belastingdienst. De oprichter vindt dat het ingebrachte vermogen niet meer van hem is en de begunstigden geven niets aan omdat zij vinden dat zij nog niets hebben. Op deze manier zweeft het vermogen en wordt het nergens belast; ook niet bij de trust of de stichting zelf. Gevolg is dat er jaarlijks geen (inkomsten)belasting wordt geheven over het vermogen en bij overlijden van een betrokkene wordt geen erfbelasting geheven.
Vanaf 1 januari 2010 komt er een eenvoudig en helder systeem van fiscale transparantie. Dat wil zeggen dat door de APV’s heen wordt gekeken. Als een inbrenger bijvoorbeeld zijn spaargeld inbrengt in een APV dan blijft dit spaargeld belast in box 3 bij de inbrenger. De inbreng in het APV is niet belast met schenkbelasting. Overlijdt de inbrenger dan erven zijn erfgenamen het vermogen in het APV: zij geven dan ieder hun deel van het vermogen in het APV aan in box 3. jaarlijks is dus inkomstenbelasting verschuldigd. Schenkt een APV dan is dit belast met schenkbelasting. Overlijdt de inbrenger of diens erfgenaam dan wordt erfbelasting geheven. Analoog geldt hetzelfde voor een aanmerkelijk belangpakket in box 2. Hoort een aanmerkelijk belang (5% of meer van de aandelen in een BV) tot het vermogen van het APV dan geeft de inbrenger dit aandelenpakket aan in box 2 en na zijn overlijden behoort het aandelenpakket tot het box 2 vermogen van zijn erfgenamen. Er bestaan enkele uitzonderingen op de regeling. De belangrijkste is het geval dat het APV zelfstandig in de belastingheffing wordt betrokken naar een redelijk tarief van ten minste 10%. In die situatie wordt het vermogen niet toegerekend aan de inbrenger. Op 1 januari 2010 al bestaande APV’s vallen ook onder de nieuwe regeling. Gemaakte afspraken tussen de inspecteur en de betrokkenen worden gerespecteerd.
Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)
De vrijstelling voor ondernemingsvermogen was 75%. Verkrijgingen van objectieve ondernemingen met een waarde tot € 1 miljoen zijn voortaan voor 100% vrijgesteld. Voor ondernemingen die meer waard zijn dan die € 1 miljoen geldt voor het meerdere verkregene de 83% vrijstelling. Voor de belasting die dan eventueel nog is verschuldigd (veelal tariefgroep I tegen een tarief van 1020%) kan 10 jaar uitstel van betaling worden verkregen.
Afschaffen recht van overgang
Het recht van overgang wordt afgeschaft. In bijzondere gevallen kon tot 1 januari 2010 ook successierecht worden geheven als de overledene op het moment van overlijden buiten Nederland woont. Dit is bijvoorbeeld het geval als hij onroerende zaken in Nederland naliet. Over de waarde daarvan werd dan het zogenoemde recht van overgang geheven bij de verkrijger, ongeacht waar deze woont. Dit is een belasting die te vergelijken is met het erfbelasting.
Ficties
Ficties beogen situaties in de belastingheffing te betrekken die juridisch geen, maar economisch wel een verkrijging zijn. De bestaande bepalingen worden naar de huidige stand van zaken aangepast. Een aantal uitspraken van de Hoge Raad wordt gerepareerd: de overdracht tegen juist lonende exploitatiewaarde (van boerenbedrijf) wordt aangemerkt als een schenking en een verzekeringsuitkering wordt belast als de verzekeraar een familielid is.
Artikel 10 van de Successiewet beoogt uitholling van de nalatenschap tegen te gaan (dat is nu ook al het geval) en betrekt vanaf 1 januari 2010 onder meer bepaalde ikopatestamenten en turbotestamenten in de heffing.
In andere fictiebepalingen wordt expliciet bepaald dat een verkoop met uitgestelde levering en het sluiten van een levensverzekering bij een familielid onder omstandigheden een erfrechtelijke verkrijging vormen.
Daarnaast wordt de zogenoemde ‘herroepelijke schenking’ voortaan minder constructiegevoelig gemaakt door het terug te krijgen schenkingsbelasting (vanwege de herroeping) voortaan te verminderen met het tussentijds genoten rendement.
Kortom: het wordt moeilijker om via constructies belastingheffing te ontwijken c.q. de nalatenschap uit te hollen.
Indien u meer informatie over dit onderwerp wenst, of indien u geadviseerd wilt worden op uw specifieke situatie nodigen wij u van harte uit om contact met ons op te nemen via e-mail of per telefoon op het nummer 010-2010466.
Wij maken graag tijd voor u !